Câu chuyện về tiến trình tiến hóa vô cùng phức tạp, do đó Bill Gates luôn tìm kiếm cách tốt nhất để truyền đạt nó. Gần đây, Bill Gates đã chia sẻ một bản infographic kể chuyện một cách đơn giản, rõ ràng và sinh động nhất.
Bill Gates là một trong số những người tin tưởng rằng hiện tại là thời gian sống tuyệt vời nhất trong lịch sử loài người. Dù cho có rất nhiều số liệu khẳng định lập luận này thì các rào cản tâm lý lại khiến việc đưa tin tức trở nên khó khăn.
Một trong những rào cản tâm lý đó được nhà kinh tế học Daniel Kahneman gọi là thiên vị sẵn có. Đó là bởi, những gì chúng ta nhìn thấy và đọc được hàng ngày sẽ làm lệch hướng quan điểm của chúng ta. Và bởi những điều xấu luôn mạnh hơn những thứ tốt đẹp nên ta thường chú tâm đến các mối đe dọa hơn là những tin tức tích cực. Chính những thứ tiêu cực này sẽ dễ dàng vượt qua bộ lọc tinh thần của chúng ta. Qua nhiều cuộc khảo sát gần đây, đa số mọi người không nhận ra chúng ta đã tiến bộ thế nào trong 20, 50, 100 và 200 năm qua, bởi thực tế thì họ không nhìn thấy những điều tốt đẹp này mỗi ngày.
Nhà kinh tế học Max Roser của Đại học Oxford điều hành trang https://ourworldindata.org/, website chuyên ghi lại những câu chuyện về sự tiến bộ của con người dưới dạng trực quan hóa. Trang web này hiện có 2.300 biểu đồ tương tác thể hiện gần như toàn bộ mọi khía cạnh hạnh phúc của con người. Roser cũng tạo ra một bảng infographic mà Bill Gates chia sẻ gần đây: "Đây là một trong những bản infographic mà tôi yêu thích nhất. Rất nhiều người đã đánh giá thấp việc cải thiện cuộc sống trong 2 thế kỷ qua."
Theo Roser, bản đồ họa thông tin này có sức ảnh hưởng lớn hơn một biểu đồ điển hình bởi nó ghi lại sự tiến bộ của loài người trong bối cảnh hầu hết chúng ta đều thấy dễ chịu. Max Roger tin rằng chúng ta cần nhớ mỗi điểm dữ liệu là toàn bộ cuộc sống của con người.
Bản đồ họa của Roger không sử dụng những tỷ lệ phần trăm trừu tượng kiểu "tỷ lệ nghèo đói cùng cực đã giảm 90% trong 200 năm qua. Nó cũng không phụ thuộc vào những con số quá lớn nên khó có thể đưa ra kết luận. Thay vào đó, Roser đã đưa con người vào bảng tính, với những nhóm 100 người đã sống trên trái đất 200 năm qua.
Max Roser, Our World In Data
Chẳng hạn, hãy nhìn vào tỷ lệ đói nghèo cùng cực. Vào năm 1820, có 94 trên mỗi 100 người trên thế giới sống trong cảnh đói nghèo. Ngày nay, tỷ lệ này giảm xuống còn 10 trên mỗi 100 người. Học vấn lại là ví dụ ấn tượng khác. Vào thời điểm 200 năm trước, cứ 100 người thì chỉ có 12 người biết đọc. Ngày nay, tỷ lệ này lên đến con số 85%.
Một loạt những thông tin tương tự cho thấy sự cải thiện lớn trong giáo dục cơ bản, tỷ lệ tiêm chủng và tỷ lệ trẻ tử vong.
Nếu bạn đọc nghiên cứu gốc ban đầu, bạn sẽ thấy đó là bản 4.000 từ diễn giải. Còn khi nhìn vào infographic ở trên, bạn chỉ mất khoảng 1 phút để ghi nhận những ý chính.
Khi bạn muốn đưa ra những thông tin phức tạp trong một bài thuyết trình, website hay phương tiện truyền thông, hãy nhớ rằng phần lớn mọi người là những người học trực quan. Hình ảnh, đồ họa hay ảnh động đều có sức ảnh hưởng lớn hơn chỉ mình từ ngữ đơn điệu.
Trong quá trình tiến hóa của loài người, ta bắt đầu tiếp với nhau bằng những bức vẽ trong hang động rất lâu trước khi chữ viết và ngôn ngữ được hình thành. Ngày nay, chúng ta vẫn thấy khó khăn trong việc hiểu hoặc đưa các điểm dữ liệu về dạng văn bản. Nói theo cách khác thì một hình ảnh trực quan đơn giản nói lên rất nhiều thông tin ý nghĩa.
Bản infographic này được Bill Gates yêu thích bởi nó kể câu chuyện về đời sống thực của con người sau những con số. Bill Gates biết để làm được điều đó thì vô cùng khó. Chính vì lẽ đó mà ông đã chia sẻ nó. Đó là câu chuyện mang lại hy vọng và truyền cảm hứng cho mọi người, tiếp tục phát triển vì lợi ích của mọi người trên trái đất.