Sản phẩm công nghệ Made in China
Theo Bloomberg, vai trò của Huawei trong ngành công nghiệp chip Trung Quốc vượt xa những gì đã được biết trước đây. Ngoài việc là khách hàng quan trọng nhất của các nhà sản xuất chip và nhà thiết kế chip hàng đầu Trung Quốc, Huawei còn liên tục hỗ trợ chuyên môn kỹ thuật và tài chính cho các công ty nhỏ hơn trong các lĩnh vực chiến lược của chuỗi cung ứng chip. Tập đoàn thường làm điều này mà không tiết lộ sự tham gia của mình bởi lo ngại sẽ gây ra các hạn chế của Mỹ.
Nhưng chưa dừng ở đó, Bloomberg cho biết một quỹ đầu tư của chính quyền thành phố Thâm Quyến được cho là đã tập trung giúp Huawei xây dựng mạng lưới tự sản xuất chip nội địa. Nhóm này bao gồm các chuyên gia quang học, nhà phát triển thiết bị chip và nhà sản xuất hóa chất.
Kendra Schaefer, đối tác của công ty tư vấn Trivium China có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết: “Huawei hiện là trung tâm. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu (của Mỹ) đã gắn kết chính quyền Trung Quốc và ngành công nghiệp bán dẫn lại với nhau theo cách mà chúng tôi chưa từng thấy”.
Tuy nhiên, Huawei phủ nhận việc chính phủ hỗ trợ họ phát triển công nghệ bán dẫn. “Đây hoàn toàn là suy đoán và phỏng đoán dựa trên thông tin trên mạng”, công ty cho biết.
Được thành lập vào năm 1987, Huawei lần đầu tiên tạo được dấu ấn trong ngành thiết bị liên lạc trước khi mở rộng sang điện thoại di động. Và người sáng lập tập đoàn Nhậm Chính Phi đã chuẩn bị cho những biến cố không lường nhiều năm trước khi nó xảy ra.
Ren, nhà sáng lập và giám đốc điều hành của Huawei. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Huawei từ lâu đã nuôi một đàn thiên nga đen trong khuôn viên chính như một lời nhắc nhở rằng họ cần tránh tự mãn và chuẩn bị cho những khủng hoảng bất ngờ. Sự kiện “thiên nga đen” là một thuật ngữ đề cập đến những sự kiện hiếm thấy, không được dự báo trước và mang đến những hệ lụy lớn.
Hơn một thập kỷ trước, khi hoạt động kinh doanh đang bùng nổ, ông Nhậm nói với các kỹ sư rằng việc tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu chất bán dẫn là cách duy nhất để ngăn chặn mối đe dọa nguy hiểm nhất đối với công ty. Ông Nhậm nói: “Chúng ta không thể để người khác siết cổ mình và bị hủy hoại chỉ vì một sản phẩm đó”.
Chiến lược toàn lực
Sau khi bị Mỹ đưa vào danh sách đen vào năm 2019, ông Nhậm Chính Phi đã chuyển công ty sang trạng thái hoạt động toàn lực: 10.000 lập trình viên được sắp xếp làm việc phân ca 24 giờ với mục tiêu thiết kế lại bảng mạch và phần mềm để chúng có thể hoạt động mà không cần công nghệ Mỹ. Vào những thời điểm bận rộn nhất, một số nhân viên đã không rời khỏi khuôn viên của công ty ở Thâm Quyến trong nhiều ngày, chỉ ăn mì ăn liền và ngủ luôn trên ghế.
Lần đánh cược toàn lực đó đã giúp công ty này tiếp tục tồn tại. Một trong những sản phẩm gây ấn tượng nhất của Trung Quốc là chiếc điện thoại thông minh Mate 60 Pro của Huawei. Điều khiến chiếc điện thoại này quan trọng là do nó chứa một tỷ lệ lớn các linh kiện tiên tiến được sản xuất tại Trung Quốc, đặc biệt là bộ xử lý tiến trình 7nm của Tập đoàn Quốc tế Sản xuất Chất bán dẫn Thượng Hải.
Tại Trung Quốc, chiếc điện thoại này được ca ngợi như một chiến thắng, còn tại Mỹ, nó đã làm dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi về việc liệu những nỗ lực nhằm làm chậm tiến bộ công nghệ của Trung Quốc có thất bại hay không. Mối lo ngại ở Washington là chất bán dẫn tiên tiến cung cấp năng lượng cho điện thoại thông minh của Huawei cũng có thể được sử dụng cho các ứng dụng quân sự, chẳng hạn như máy bay không người lái được điều khiển bằng AI hoặc siêu máy tính để giải mật mã và giám sát.
Đối tác của Huawei
Trong quá trình phát triển của Huawei, có nhiều công ty khác đã hợp tác ở nhiều mảng khác nhau, trong đó đáng chú ý nhất có thể kể đến SiCarrier – công ty được thành lập năm 2021.
SiCarrier đã hình thành mối quan hệ cộng sinh chặt chẽ với Huawei. Công ty này chủ yếu giao tiếp với bộ phận nghiên cứu nội bộ của gã khổng lồ điện tử Huawei - được gọi là Phòng thí nghiệm 2012. Ông Nhậm đã đặt tên nó theo tên bộ phim về ngày tận thế của Roland Emmerich. Trong phim, chỉ duy nhất Trung Quốc thành công trong việc đóng những con tàu khổng lồ để vượt qua thảm họa thiên nhiên trên toàn hành tinh.
Trụ sở Huawei tại Thâm Quyến. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
SiCarrier hoạt động ở một số địa điểm xung quanh Thâm Quyến. Công ty có văn phòng trong một khu công nghiệp liên kết với Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc và một cơ sở khác bên trong một khu công nghiệp nhỏ ở ngoại ô phía đông Thâm Quyến.
Cơ sở này sản xuất các bộ phận cho thiết bị sản xuất chất bán dẫn, bao gồm thiết bị nguồn sáng điều khiển bằng laser, van điều khiển áp suất và máy bơm. Bloomberg dẫn các nguồn tin cho biết, mối quan hệ SiCarrier không chỉ quan trọng đối với Huawei trong vai trò là một nhà sản xuất mà còn là mối liên hệ giữa Huawei và phần còn lại của chuỗi cung ứng.
Ví dụ, đây là cổ đông lớn nhất của nhà sản xuất máy quang học Zetop Technologies. Công nghệ máy quang học là trọng tâm của việc sản xuất vi mạch, được chế tạo thông qua nhiều lớp bóng bán dẫn liên kết với một tấm wafer silicon. Yếu tố then chốt của quy trình sản xuất này là một quá trình được gọi là in thạch bản trong đó ánh sáng được chiếu qua bản thiết kế của mẫu sẽ được in.
Cổ đông lớn thứ hai của Zetop là Viện Quang học, Cơ học và Vật lý Changchun. Là một chi nhánh của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, viện này tự hào về việc phát triển những công nghệ quang học tốt nhất của Trung Quốc cho máy in thạch bản.
Kỹ thuật in thạch bản là một lĩnh vực đặc biệt quan trọng vì công ty ASML Holding NV của Hà Lan đang độc quyền về thiết bị in thạch bản cực tím – vốn rất cần thiết để tạo ra những con chip tiên tiến nhất – và chưa bao giờ bán những máy móc đó cho Trung Quốc. Với việc Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt, ASML cũng sẽ ngừng bán cho khách hàng Trung Quốc hầu hết các thiết bị tia cực tím - những loại máy sản xuất chất bán dẫn kém phức tạp hơn một chút.
Nhân viên lắp ráp máy in thạch bản tại nhà máy ASML Holding NV ở Veldhoven, Hà Lan. Nguồn: ASML Holding NV
Mặc dù sẽ mất một thời gian dài để bắt kịp hoàn toàn – các thiết bị in đã khiến phương Tây phải mất hàng thập kỷ và hàng trăm triệu USD để phát triển – nhưng việc bán điện thoại thông minh Mate 60 cho thấy nỗ lực to lớn tập trung vào Huawei đang đạt được tiến bộ. Huawei chưa bao giờ tiết lộ chi tiết kỹ thuật, nhưng một phân tích đối với chiếc điện thoại này do TechInsights thực hiện cho thấy nó được trang bị bộ vi xử lý 7 nm tiên tiến của SMIC. Điều đó cho thấy Trung Quốc chỉ đi sau công nghệ tiên tiến nhất hiện nay khoảng 5 năm. Trong khi đó, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu do chính quyền Biden áp đặt vào năm 2022 có mục tiêu giữ chân Trung Quốc chậm hơn ít nhất 8 năm.
Sau nhiều biến cố, “văn hóa chiến lang” của Huawei đã giúp tập đoàn này tiếp tục cuộc chơi trên chiến trường công nghệ. Trong bối cảnh Trung Quốc hướng tới mục tiêu độc lập trong toàn bộ chuỗi cung ứng chất bán dẫn, những thành quả của nước này sẽ tiếp tục là điều khiến Mỹ và phương Tây lo ngại.