Từng là một trong những ngân hàng cổ phần hàng đầu, nhưng nhiều năm qua, Eximbank luôn chìm trong những sự cố không có hồi kết, hơn 10 ngàn cổ đông không được nhận cổ tức, giá cổ phiếu sụt giảm so với khi đầu tư. Theo một số cổ đông, một trong những nguyên nhân cơ bản xuất phát từ cách mà ông Lê Minh Quốc điều hành hoạt động của HĐQT.
Cung cách làm việc hời hợt
Có hai thành viên HĐQT của Eximbank là ông Lê Minh Quốc, ông Ngô Thanh Tùng xuất phát từ Công ty CP Âu Lạc. Chủ tịch Công ty Âu Lạc khi đó là bà Ngô Thu Thúy, một cổ đông “quyền lực” của Eximbank với sự kiện chạy vào phòng kiểm phiếu trong Đại hội cổ đông 2015 và sau đó, kết quả kiểm phiếu được chỉnh sửa lại để ông Quốc trúng cử.
Đại hội cổ đông quyết định những vấn đề hệ trọng nhất của ngân hàng. Tài liệu họp Đại hội cổ đông phải được HĐQT chuẩn bị một cách chu đáo, cẩn trọng, cập nhật những thông tin mới nhất cho cổ đông. Là Chủ tịch, ông Lê Minh Quốc không tổ chức họp HĐQT để đánh giá hoạt động, thảo luận về các báo cáo, đưa ra các định hướng phát triển ngân hàng.
Không quan tâm đến các vấn đề hệ trọng, nhưng ông Quốc dành nhiều thời gian, trí tuệ làm nhiều đơn thư chỉ trích các thành viên khác, chỉ trích Ban kiểm soát và kiện tụng để bảo vệ chiếc ghế Chủ tịch của mình. Điều nực cười là các vấn đề ông Quốc chỉ trích những người khác đều thuộc trách nhiệm của HĐQT mà chính ông có trách nhiệm tổ chức họp để xem xét nhưng ông đã không làm.
Do né tránh các cuộc họp HĐQT, các tài liệu họp Đại hội cổ đông năm 2019 được ông Quốc lấy ý kiến các thành viên bằng văn bản. Trong khi các nội dung họp cần phải được thảo luận, xem xét như báo cáo tài chính, phân chia cổ tức cho cổ đông, kế hoạch năm sau, dự án đầu tư trụ sở, sửa đổi điều lệ. Đây là các vấn đề không thể dừng lại ở việc biểu quyết đồng ý hay không đồng ý một cách lạnh lùng. Với cách làm việc của ông Quốc, theo một số cổ đông, tài liệu dành cho họp Đại hội cổ đông đã có chất lượng rất tệ hại.
Eximbank có trụ sở trước đây tại khu đất hơn 3.500 m2 tại số 7 Lê Thị Hồng Gấm, quận I TP HCM. Khu đất vàng trị giá hàng ngàn tỷ này đã nhiều năm qua bị bỏ trống, không được khai thác trong khi Eximbank phải thuê trụ sở ở chỗ khác. Vừa tiền thuê trụ sở, vừa lãng phí tài sản bỏ không gây thiệt hại hàng trăm tỷ mỗi năm cho Eximbank, trong khi lợi nhuận của ngân hàng hầu như không đáng kể. Đầu tư xây dựng trụ sở là một trong những việc quan trọng nhất trước mắt.
Tuy nhiên, Tờ trình Đại hội cổ đông về việc đầu tư trụ sở trị giá hàng trăm triệu USD, hàng ngàn tỷ đồng này không có bất cứ phương án nào được đưa ra với các con số và các thuyết minh cụ thể.
Tờ trình chỉ nêu chủ trương hợp tác đầu tư hoặc đầu tư bằng vốn tự có. Điều quan trọng nhất là đề nghị “Giao cho HĐQT quyết định đầu tư dự án và chủ động triển khai dự án”. Không ai biết Eximbank sẽ bỏ ra bao nhiêu tiền, hiệu quả ra sao, đối tác là ai. Rất nhiều cổ đông tỏ ra bức xúc trước nội dung này, thể hiện sự không tin tưởng với một HĐQT được điều hành bởi ông Chủ tịch không có trách nhiệm. Phải chăng đây chính là lý do ông Quốc và những người được cho là đứng sau ông bằng mọi cách bảo vệ chức Chủ tịch của ông Quốc ?
Chủ tịch HĐQT sẽ tiếp tục bị "phế truất"?
Không chỉ có ông Quốc, còn có thành viên khác liên tục “né” họp HĐQT tại Eximbank. Trước cuộc họp ngày 26/02/2019, ông Ngô Thanh Tùng báo không có mặt tại Việt Nam nên không thể họp. Cuộc họp ngày 01/3/2019, ông Tùng xin dời cuộc họp sang ngày khác. Cuộc họp ngày 08/3/2019 chỉ có 7 thành viên dự họp, ông Quốc tự ý hủy cuộc họp, ông Tùng không đến họp.
Mới đây nhất, tại cuộc họp do các thành viên HĐQT triệu tập vào ngày 06/5/2019, chỉ có 6 thành viên tham dự, ngoài ông Quốc vắng mặt, ông Tùng cũng vắng mặt cho dù có nhận ủy quyền của một thành viên HĐQT khác. Vô tình hay hữu ý, ông Quốc và ông Tùng thường có chung hành động.
Theo như diễn biến thực tế, Ông Tùng không họp nhiều cuộc họp, không ủy quyền cho ai, thường xuyên không nêu quan điểm đúng sai rõ ràng về các vấn đề cần quyết định. Nhưng ông Tùng lại là người thường xuyên kêu gọi những người khác hãy đặt quyền lợi Eximbank lên trên hết.
Có một số ý kiến cho rằng HĐQT Eximbank tê liệt do cách ông Chủ tịch HĐQT điều hành. Thay vì từ chức, thay vì thay đổi cung cách điều hành. Ngày 07/5/2019, ông Quốc bất ngờ ủy quyền cho ông Tùng thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch HĐQT vô thời hạn. Ông Chủ tịch “không chịu họp” lại ủy quyền cho ông thành viên chuyên “né họp”. Đây có lẽ chính là lý do dẫn đến việc HĐQT bỏ phiếu miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch HĐQT của ông Lê Minh Quốc và bầu người khác thay thế dẫn đến vụ kiện tại tòa trong thời gian vừa qua.
Sau phiên họp ngày 06/5/2019 không tiến hành được do không đủ số thành viên tham dự. Các thành viên HĐQT tiếp tục triệu tập phiên họp lần 2 vào ngày 14/5/2019 để tiếp tục bãi nhiệm ông Lê Minh Quốc và bầu Chủ tịch mới. Hy vọng tín hiệu tốt lành sẽ đến với Eximbank.